Wat is Posttraumatische Dystrofie? Een diepgaande blik op CRPS en zenuwpijn

Posttraumatische dystrofie, ook bekend als Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS), is een slopende en vaak slecht begrepen aandoening die extreme pijn en disfunctie in een ledemaat veroorzaakt. Wat begint als een relatief kleine verwonding, zoals een botbreuk of een operatie, kan uitmonden in chronische, onevenredige pijn, huidveranderingen, en een verstoring van het autonome zenuwstelsel.

CRPS treft jaarlijks duizenden mensen en is berucht om de intense brandende pijn, zwellingen en een overgevoelige huid. Ondanks het feit dat de aandoening progressief en ernstig kan zijn, biedt een combinatie van conventionele en alternatieve therapieën hoop op verlichting en herstel. Bijvoorbeeld ook bij posttraumatische dystrofie in de enkel of een andere plek in het lichaam. 

Wat veroorzaakt Posttraumatische Dystrofie?

De exacte oorzaak van CRPS blijft een raadsel, maar onderzoekers hebben sterke aanwijzingen dat het een combinatie is van zenuwbeschadiging, ontstekingsprocessen en een overactieve immuunrespons.

Er worden twee typen onderscheiden:

CRPS type I (voorheen Reflex Sympathische Dystrofie) ontstaat zonder aantoonbare zenuwschade.
CRPS type II (voorheen Causalgie) ontstaat na een vastgestelde zenuwbeschadiging.
Bij beide typen spelen het centrale zenuwstelsel (CZS) en het perifere zenuwstelsel (PZS) een cruciale rol. Een kleine verwonding kan het autonome zenuwstelsel in een soort “alarmmodus” zetten, waardoor pijnsignalen onnodig blijven vuren en het lichaam reageert met zwellingen, temperatuurveranderingen en ontstekingen.

Factoren die CRPS kunnen triggeren:
✔️ Fysiek trauma (breuken, verstuikingen, operaties)
✔️ Zenuwbeschadiging (bijvoorbeeld een beknelde zenuw of een operatie waarbij zenuwen geraakt worden)
✔️ Auto-immuunreacties (waarbij het lichaam zijn eigen weefsels aanvalt)
✔️ Dysfunctie van het sympathische zenuwstelsel, dat de bloedcirculatie en ontstekingsreacties reguleert

De symptomen van CRPS: Hoe herkent men de aandoening?

CRPS wordt vaak verkeerd gediagnosticeerd of pas laat herkend, omdat de symptomen variëren en overlappen met andere neurologische en reumatische aandoeningen.

Pijnsymptomen:

– Brandende, stekende of elektrische pijn, vaak niet in verhouding tot het oorspronkelijke letsel
– Allodynie (pijn bij normaal onschuldige aanraking, zoals kleding op de huid)
– Hyperalgesie (een extreme pijnreactie op een prikkel die normaal mild zou zijn)

Fysieke symptomen:

– Zwellingen en verkleuringen van de huid (blauwachtig, rood of vlekkerig)
– Temperatuurschommelingen in het aangedane ledemaat (extreem warm of koud)
– Overmatige transpiratie of juist een droge huid
– Afname of toename van haargroei
– Nagelveranderingen (broze of snelgroeiende nagels)

Functionele problemen:

– Spierstijfheid en spasmen
– Bewegingsbeperkingen door pijn en contracturen
– Verlies van spiermassa door verminderde activiteit
– Dystonie (onvrijwillige spierbewegingen en abnormale standen van vingers of tenen)
– Als CRPS niet tijdig wordt behandeld, kan het zich uitbreiden naar andere ledematen en leiden tot blijvende invaliditeit.

Alternatieve behandelmethoden voor CRPS

Hoewel er geen eenduidige oplossing is voor CRPS, zijn er veelbelovende alternatieve therapieën die het herstel kunnen ondersteunen:

Acupunctuur en dry needling → Stimuleert endorfineproductie, vermindert ontstekingen en herstelt de zenuwfunctie.

Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) en hypnotherapie → Helpt bij het reguleren van centrale sensitisatie en het verminderen van stress die de pijn kan versterken.

Voedingstherapie en supplementen → Kurkuma (curcumine), omega-3, magnesium en resveratrol kunnen ontstekingen verminderen en het zenuwherstel bevorderen.

Warmte- en contrasttherapie → Helpt bij het verbeteren van de doorbloeding en het verminderen van zwellingen en stijfheid.

Spiegeltherapie en graded motor imagery (GMI) → Kan de hersenen helpen om verkeerde pijnsignalen te herprogrammeren, wat leidt tot vermindering van pijn en functioneel herstel.

Craniosacrale therapie en ademhalingsoefeningen → Kalmeert het autonome zenuwstelsel, wat helpt bij overprikkelde pijnreacties.

Conclusie: Herstel is mogelijk met de juiste aanpak

Posttraumatische dystrofie (CRPS) is een complexe aandoening die diepgaande neurologische en immuunprocessen met zich meebrengt. Hoewel conventionele behandelingen zoals fysiotherapie en medicatie kunnen helpen, is er steeds meer bewijs dat een multimodale benadering – waarbij zowel medische als alternatieve therapieën worden ingezet – de beste kans op herstel biedt.

Het zenuwstelsel is plastisch en kan worden getraind om pijnsignalen opnieuw te interpreteren. Door de focus te leggen op ontstekingsremming, neuroplasticiteit en autonome regulatie, kunnen veel CRPS-patiënten verbetering ervaren en een stap zetten richting een pijnvrij leven.

Kennis is kracht: hoe eerder de juiste behandelingen worden ingezet, hoe groter de kans op herstel.