Hoe een EAN-code is opgebouwd

Een code die we dagelijks voorbij zien komen is de EAN-code, ook wel afgekort als EAN. Het is al sinds 1974 de standaard in zowel Nederland en België als het gaat over het registreren van producten. Het kenmerkt zich als een 13-cijferige getallenreeks in combinatie met een barcode die aan een product gekoppeld wordt. Met een scanner, zoals deze van een supermarkt, kan de code uitgelezen worden en weet je direct om welk product het precies gaat. Hoewel een EAN-code als iets willekeurigs klinkt, is dit toch niet zo. Er zit een heel systeem achter en dat leggen we graag voor je uit in dit artikel.

In het kort

Naast dat er codes gelden voor producten geldt er ook een EAN voor elektriciteit. Hierbij gaat het over een code die bestaat uit achttien cijfers. Ook bestaat er een dergelijke EAN-code die bestaat uit acht cijfers. Deze wordt met name gebruikt voor kleine voorwerpen die een beperkte ruimte hebben voor een barcode te plaatsen.

Systeem

De genoemde code is opgebouwd volgens een bepaald systeem. Zo zijn de eerste twee cijfers van de EAN-code een systeemcode, wat betekent dat deze aangeeft aan welk land de code is uitgegeven. In Nederland zie je op ieder product de eerste cijfercode 87. De daarop volgende vijf cijfers bestaan uit het zogeheten aansluitnummer van de EAN-code. Deze EAN is dus bedrijfsafhankelijk, wat betekent dat Koninklijke Ahold Delhaize een andere code heeft dan Maxeda, die levert aan bouwmarkten zoals Praxis. Samengevat zie je op iedere Nederlandse code eerst de landcode 87, gevolgd door de bedrijfscode bestaande uit vijf cijfers.

Na deze vijf cijfers volgen er opnieuw vijf cijfers. Waar verwijzen deze naar? Deze verwijzen naar het artikel, wat ook wel het volgnummer wordt genoemd. Ieder bedrijf heeft andere artikelen en zij kunnen op basis hiervan producten koppelen aan de laatste vijf cijfers. Hiervoor is ook een controlegetal nodig. Dit is nodig om te voorkomen dat de EAN van het product fout of niet kan worden gescand, bijvoorbeeld als een streepje beschadigd is.

Het controlegetal wordt bepaald door de cijfers van oneven posities met elkaar op te tellen, het drievoud te doen van de cijfers op de even posities en deze met elkaar op te tellen. Uiteindelijk is het van belang om een som te maken van deze twee rekensommen. Het controlegetal is uiteindelijk het aantal dat je nodig hebt om tot een veelvoud van 10 te komen. Stel de som is 126, dan is het controle getal 4, omdat je dit nodig hebt om tot een tiental te komen.