Checklist voor veilig werken op daken

Als je van plan bent om zelf op je dak te gaan werken, bijvoorbeeld om een dakpan te vervangen of een goot schoon te maken, is veiligheid de allerbelangrijkste factor. Het werken op daken kan riskant zijn, maar met de juiste voorbereidingen en voorzorgsmaatregelen kun je veilig aan de slag. Deze checklist helpt je stap voor stap om te zorgen dat je alles hebt wat je nodig hebt om veilig op je dak te werken.

De checklist

Om je te helpen bij een veilige uitvoering van je werkzaamheden, hebben we een checklist opgesteld. Volg deze stappen om ervoor te zorgen dat je goed voorbereid bent en alle nodige maatregelen hebt getroffen voordat je het dak opgaat.

1. Bevinden de werkzaamheden zich binnen de veilige zone?

De veilige zone op een dak wordt vaak omschreven als het gebied dat minimaal 4 meter van de rand verwijderd is. Dit is bedoeld om te voorkomen dat je per ongeluk van het dak valt. Als je je werkzaamheden binnen deze zone uitvoert, zijn de risico’s relatief kleiner, maar je moet nog steeds voorzichtig zijn.

Wat te doen: Check de werkplek en kijk of je binnen de veilige zone blijft. Als je dichter bij de rand werkt, moet je extra voorzorgsmaatregelen nemen, zoals tijdelijke leuningen of een veiligheidsharnas met een vanglijn. Deze maatregelen helpen je te voorkomen dat je valt als je per ongeluk dichterbij de rand komt dan gepland.

2. Zijn er permanente veiligheidsvoorzieningen?

Permanente veiligheidsvoorzieningen zoals leuningen en ankerpunten zijn vaste installaties die zijn ontworpen om je te beschermen tegen vallen. Deze voorzieningen zijn vaak geïnstalleerd voor regelmatige inspecties of onderhoudswerkzaamheden.

Wat te doen: Controleer of er al permanente veiligheidsvoorzieningen op het dak aanwezig zijn. Als deze voorzieningen ontbreken, moet je tijdelijke oplossingen treffen zoals het installeren van leuningen of het gebruiken van een persoonlijke harnas met vanglijnen. Deze tijdelijke oplossingen moeten stevig en betrouwbaar zijn om je veiligheid te garanderen.

3. Zijn je beschermingsmiddelen nog up-to-date?

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s), zoals harnassen en vanglijnen, hebben periodiek onderhoud en inspectie nodig om er zeker van te zijn dat ze veilig en effectief zijn. Het niet naleven van deze inspectie kan leiden tot gevaarlijke situaties als de apparatuur niet goed functioneert.

Wat te doen: Controleer de certificaten en inspectiedatums van je PBM’s voordat je het dak opgaat. Dit omvat het bekijken van de laatste inspectiedatum op de certificaten en het visueel inspecteren van de uitrusting op eventuele beschadigingen. Zorg ervoor dat je uitrusting recentelijk is gecontroleerd en vervang alles wat verouderd of beschadigd is.

4. Heb je de valbeveiliging geïnspecteerd?

Het is essentieel om je valbeveiligingsuitrusting grondig te inspecteren voordat je deze gebruikt. Een defect of beschadigd harnas kan in een noodsituatie falen en ernstige verwondingen veroorzaken.

Wat te doen: Kijk of je harnas en andere beveiligingsmiddelen geen beschadigingen vertonen. Check de riemen, sluitingen en lijnen op eventuele scheuren, slijtage of andere schade. Raadpleeg de handleiding van de uitrusting voor specifieke controle-instructies en neem contact op met de leverancier als je twijfelt over de conditie van je uitrusting.

5. Ken je de locatie van veiligheidssystemen en ankers?

Het is cruciaal om te weten waar de veiligheidssystemen en ankerpunten op het dak zijn geplaatst. Dit zorgt ervoor dat je je uitrusting op de juiste plaatsen bevestigt en optimaal gebruik maakt van de aanwezige veiligheidsmaatregelen.

Wat te doen: Vraag om een plattegrond van het dak of specifieke informatie over de locaties van de veiligheidssystemen en ankerpunten. Dit helpt je bij het veilig bevestigen van je harnas en lijnen. Zorg ervoor dat je deze informatie hebt voordat je begint met werken, zodat je goed voorbereid bent en geen tijd verliest tijdens je werkzaamheden.

6. Gebruik je de juiste uitrusting?

De juiste uitrusting is van groot belang voor de veiligheid. Je moet ervoor zorgen dat je alle benodigde persoonlijke beschermingsmiddelen hebt en dat deze goed passen en functioneel zijn voor de taak die je gaat uitvoeren.

Wat te doen: Controleer of je de juiste uitrusting hebt voor het specifieke werk dat je gaat doen. Dit omvat een goed passend veiligheidsharnas, een vanglijn en geschikte bevestigingsmiddelen. Zorg ervoor dat alle onderdelen goed op elkaar zijn afgestemd en voldoen aan de veiligheidsnormen. Als je twijfelt, vraag dan om advies of hulp bij het selecteren van de juiste uitrusting.

7. Heb je juiste instructies voor je uitrusting?

Het correct gebruiken van je veiligheidsuitrusting is cruciaal. Onjuiste toepassing kan leiden tot gevaarlijke situaties, zelfs als je de beste uitrusting hebt.

Wat te doen: Zorg ervoor dat je duidelijke instructies hebt ontvangen over het gebruik van je PBM’s. Dit omvat het dragen van je harnas, het bevestigen van de vanglijn en het werken met de veiligheidsuitrusting. Volg de instructies zorgvuldig en vraag om verduidelijking als iets niet duidelijk is. Goede instructies en training kunnen het verschil maken tussen een veilige en een gevaarlijke werksituatie.

8. Wat zijn de weersomstandigheden?

Weersomstandigheden kunnen een grote invloed hebben op je veiligheid bij het werken op daken. Slecht weer kan de dakbedekking glad maken of de stabiliteit beïnvloeden.

Wat te doen: Controleer de weersvoorspelling voordat je begint met werken. Vermijd werken bij extreem weer zoals zware regen, sneeuw of sterke wind. Let ook op bevroren oppervlakten die extra slipgevaar met zich meebrengen. Pas je werkzaamheden aan op basis van de weersomstandigheden om veilig te blijven.

9. Weet je wat te doen bij noodsituaties?

In geval van een noodsituatie moet je weten wat je moet doen om snel en efficiënt hulp te krijgen. Dit omvat het kennen van de juiste contactpersonen en het gebruik van een reddingskit als dat nodig is.

Wat te doen: Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de noodprocedures en wie je moet bellen in geval van een ongeluk. Werk bij voorkeur niet alleen en gebruik een harnas met een reddingskit. Weet hoe je iemand uit een harnas kunt halen als dat nodig is. Het is belangrijk om snel te handelen en niet te lang in een harnas te blijven hangen, omdat dit extra gevaar kan veroorzaken.

10. Is alle gereedschap en materiaal beveiligd?

Gereedschap en materialen die niet goed zijn beveiligd kunnen van het dak vallen en gevaarlijk zijn voor anderen die zich in de buurt bevinden.

Wat te doen: Zorg ervoor dat je al je gereedschap en materialen goed hebt opgeruimd en veilig hebt vastgemaakt. Gebruik riemen en bevestigingssystemen om te voorkomen dat gereedschap of materialen van het dak vallen. Controleer regelmatig of alles veilig is opgeborgen, vooral als je in de buurt van de rand werkt.

Wanneer moet je niet het dak op gaan?

Zelfs met de beste voorbereiding zijn er situaties waarin het beter is om niet het dak op te gaan. Dit kan helpen om ernstige ongelukken te voorkomen. Wanneer moet je dus niet het dak op gaan?

• Bij slecht weer: Ga niet het dak op bij zware regen, sneeuw of hele sterke wind. Deze omstandigheden kunnen het dak glad en gevaarlijk maken.
• Bij onvoldoende verlichting: Werk niet op daken bij onvoldoende verlichting, zoals tijdens de schemering of ‘s nachts. Slechte zichtbaarheid verhoogt het risico op ongelukken.
• Bij onveilige toegang: Als de toegang tot het dak onveilig is, bijvoorbeeld door een ontbrekende ladder of beschadigde trap, kan je beter wachten tot deze problemen zijn opgelost.
• Bij gebrek aan benodigde uitrusting: Als je niet beschikt over de juiste veiligheidsuitrusting of als je uitrusting beschadigd is, kan je je werkzaamheden beter uitstellen totdat alles weer in orde is.

Klaar om aan de slag te gaan?

Met deze checklist ben je goed voorbereid om veilig aan je dakwerkzaamheden te beginnen. Of je nu een professional bent of een doe-het-zelver, het volgen van deze stappen zorgt ervoor dat je alles in het werk stelt om veilig te blijven. Vergeet niet dat voorbereiding en veiligheid hand in hand gaan; neem geen risico’s en werk altijd met een duidelijk plan in gedachten.