Archeologisch advies op maat

De geschiedenis ligt onder onze voeten. Hoe onze voorvaders hebben geleefd, wat ze hebben gebruikt en hoe ze woonden. Het is allemaal terug te vinden in de bodem. Niet alleen restanten van duizenden jaren oud maar ook recentere sporen uit WO II. Dit, in de bodem bewaarde, archeologisch erfgoed noem je het ‘bodemarchief’. Het bevat een schat aan informatie en is belangrijk voor ons, voor onderzoekers en voor toekomstige generaties. Om te voorkomen dat deze kostbare bodeminformatie verloren gaat bij het werken in de grond is het sinds 2007 verplicht om in geval van bodemingrepen met archeologische waarden rekening te houden en – indien nodig- onderzoek te doen te doen. Die verplichting geldt voor bedrijven, overheden en particulieren.

Wat zijn bodemingrepen?

Kort door de bocht zijn dat alle werkzaamheden waarbij de bodem beroerd wordt. Denk bijvoorbeeld aan het graven van een bouwput, het leggen van leidingen maar ook dichter bij huis; het bouwen van een kelder. Voordat zo’n bodemberoerende activiteit kan worden uitgevoerd moet eerst nagegaan worden of er geen archeologische erfgoed in het geding komt.

Wie beslist of onderzoek nodig is?

Sinds 2007 is de gemeente verantwoordelijk voor de bescherming van het archeologische erfgoed. Bij het aanvragen van een vergunning kunt u verplicht worden tot het doen van archeologisch onderzoek. Dat kan, maar dat hoeft niet. De verplichting hangt af van de archeologische waarde van het gebied waarbinnen de werkzaamheden uitgevoerd gaan worden. Ook ingrepen in de bodem die binnen een bepaald oppervlakte en dieptemaat blijven kunnen vrijgesteld zijn archeologisch onderzoek. Vraag dat na bij uw gemeente.
Bij grondwerkzaamheden aan een archeologisch monument krijgt u te maken met de rijksoverheid. i.c. de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Deze dienst bepaalt welke ingrepen in de bodem uitgevoerd mogen worden en onder welke voorwaarden.

Welk onderzoek moet er gedaan worden?

Het is vaak de gemeente die bepaalt welk onderzoek er gedaan moet worden. Veelal begint dat met een archeologisch bureauonderzoek, soms in combinatie met controleboringen. Bij zo’n bureauonderzoek worden bronnen en kaartmateriaal van het gebied bestudeerd. Aan de hand daarvan kan een voorspelling gedaan worden over het al dan niet aanwezig zijn van archeologische waarden. Dat heet een ‘verwachtingsmodel’. Daaraan wordt een advies gekoppeld over (eventueel) vervolgonderzoek. Op basis van dit rapport beoordeelt de gemeente of er voldoende informatie is of dat er vervolgonderzoek nodig is.

Wie betaalt de kosten?

Hoewel het de overheid is die bepaalt of archeologisch onderzoek nodig is, zijn de kosten daarvan voor de aanvrager. Niet alleen de vervuiler maar ook de bodemverstoorder betaalt. Het kan voor projectontwikkelaars kostenbesparend zijn om zo te werken dat het bodemarchief niet beschadigd wordt (archeologievriendelijk bouwen). Wanneer er archeologische waarden in een plangebied aanwezig zijn, is het dan ook aan te bevelen om vanaf de start een archeoloog bij het team te betrekken die u het hele traject van archeologisch advies kan voorzien.

Bij wie kan ik terecht voor onderzoek en advies?

Natuurlijk wilt u een professioneel onderzoeks- en adviesbureau dat alle archeologische onderzoeken kan uitvoeren en werkt volgens de kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie. Zo’n archeologisch adviesbureau is Transect. Klantgericht, deskundig, snel en volledig gecertificeerd.